Interkontinentalna balistička raketa

Izvor: Vojna Enciklopedija
Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
Pređi na navigaciju Pređi na pretragu
Interkontinentalna balistička raketa
Probno lansiranje interkontinentalne balističke rakete Minjutmen III iz vazduhoplonve baze Vandenberg, Kalifornija, SAD.

Američka raketa Peacekeeper lansirana iz silosa

Interkontinentalna balistička raketa, (ili ICBM, iz Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted) je balistička raketa velikog dometa većim od 5.500 kilometara (3.400 milja), [1] obično napravljena za lansiranje nuklearnog oružja, to jest nošenje jedne ili više nuklearnih bojevih glava. Slično tome, konvencionalno, hemijsko i biološko oružje takođe se može isporučiti sa različitom efikasnošću, ali nikada nije raspoređeno na ICBM. Većina modernih ICBM-ova podržava više nezavisnih bojevih glava (MIRV), omogućavajući jednoj raketi da nosi nekoliko bojevih glava, od kojih svaka može da pogodi različitu metu i to po više stotina kilometara udaljene jedna od druge. Rusija, Sjedinjene Države, Kina, Francuska, Indija, Ujedinjeno Kraljevstvo i Severna Koreja jedine su zemlje za koje se zna da imaju operativne ICBM. Neki noviji ICBM-ova su konstruisani i za nošenje konvencionalne ili čak inertne (bez eksploziva) bojne glave. Oni se pouzdaju u veliku brzinu udara bojeve glave kao sredstva za nanošenje velike štete. Zbog velikog dometa i snage bojevih glava u slučaju nuklearnog rata većinu štete bi napravili ICBM-ovi lansirani iz silosa ili s podmornica, a bombarderi bi nosili ostatak.

Raniji primerci ICBM-ova su imale ograničenu preciznost, što ih je činilo pogodnim za upotrebu samo protiv najvećih ciljeva, kao što su gradovi. Na njih se gledalo kao na „sigurnu“ opciju baziranja, koja bi držala snage za odvraćanje (PVO) blizu raketne baze gde bi je bilo teško napasti. Napadi na vojne ciljeve (posebno one pokretne) i dalje su zahtevali upotrebu preciznijeg oružja i to sa bombarderima sa posadom. Dizajn druge i treće generacije (kao što je LGM-118 Peacekeeper) dramatično je poboljšao preciznost do tačke u kojoj čak i najmanji tačkasti ciljevi mogu biti uspešno napadnuti.

Interkontinentalne balističke rakete (ICBM) se razlikuju po tome što imaju veći domet i brzinu od drugih balističkih projektila: balističke rakete srednjeg dometa (IRBM), kao i balističke rakete srednjeg dometa (MRBM), balističke rakete kratkog dometa (SRBM) i taktičke balističke rakete (TBM). Kategorizacija raketa po dometu je subjektivne prirode, i granice između kategorija su izabrane proizvoljno, tako da ni ove klase nisu čvrsto razgraničene.

Istorija

Drugi svetski rat

Primarni pogledi na R-7 Semiorka , prvu ICBM i satelitsku raketu-nosač na svetu

Prvi praktični dizajn za ICBM razvijan je u Nemačkoj krajem Drugog svetskog rata, a izrastao je iz raketnog programa V-2 nacističke Nemačke. Von Braun i njegov tim su dobili zadatak pod projektom "Amerika" da naprave raketu sposobnu za bombardovanje Severne Amerike. Nemačka je naširoko koristila tokom Drugog svetskog rata od sredine 1944. do marta 1945. za bombardovanje britanskih i belgijskih gradova, posebno Antverpena i Londona. Projekt je započet kao dvostepena raketa A9/A10 namenjenu za upotrebu u bombardovanju Njujorka i drugih američkih gradova. Prvobitno namenjena za vođenje putem radija, nakon neuspeha promenjeno je u pilotiranje letilice pod operacijom Elster. Drugi stepen rakete A9/A10 testiran je nekoliko puta u januaru i februaru 1945. godine. Rakete je trebala imati domet od oko 4.100 do 5.000 km i bojevu glavu od 1.000 kg.

Posle rata, SAD su izvršile operaciju Spajalica, koja je odvela fon Brauna i stotine drugih vodećih nemačkih naučnika u Sjedinjene Države da razviju rakete IRBM, ICBM i lansere za američku vojsku. Takođe i sovjeti su zarobili neke naučnike i odveli ih u SSSR, nakon čega su te države i same započele razvoj raketnog naoružanja.

Ovu tehnologiju je predvideo general američke vojske Hap Arnold, koji je 1943. napisao:

Jednog dana, ne tako daleko, može odnekud da prostruji – nećemo moći da čujemo, doći će tako brzo – neka vrsta spravice sa eksplozivom toliko moćnim da će jedan projektil moći potpuno da uništi ovaj grad Vašington. [2] [3]

Hladni rat

Posle Drugog svetskog rata, Amerikanci i Sovjeti su započeli programe istraživanja raketa zasnovanih na V-2 i drugim nemačkim ratnim dizajnom. Svaka grana američke vojske započela je svoje programe, što je dovelo do značajnog dupliranja napora. U Sovjetskom Savezu istraživanje raketa je bilo centralno organizovano, iako je nekoliko timova radilo na različitim projektima.

U Sovjetskom Savezu, rani razvoj je bio fokusiran na rakete koje su mogle da napadnu evropske ciljeve. To se promenilo 1953. godine, kada je Sergeju Koroljovu naređeno da započne razvoj prave ICBM sposobne da isporuči novorazvijene hidrogenske bombe. S obzirom na stalno finansiranje, R-7 se razvijao određenom brzinom. Prvo lansiranje se dogodilo 15. maja 1957. i dovelo do nenamernog pada na 400 km (250 milja) od mesta. Prvi uspešan test usledio je 21. avgusta 1957; R-7 je preleteo preko 6.000 km (3.700 milja) i postao prva ICBM na svetu. [4] Prva strateška raketna jedinica postala je operativna 9. februara 1959. u Plesecku na severozapadu Rusije. [5]

Bila je to ista lansirna raketa R-7 koja je 4. oktobra 1957. postavila prvi veštački satelit u svemir, Sputnjik 1. Prvi svemirski let čoveka u istoriji čovečanstva je ostvaren na derivatu R-7, Vostok, i to 12. aprila 1961, od strane Sovjetski kosmonaut Jurija Gagarina. Jako modernizovana verzija R-7 se i dalje koristi kao lansirna raketa za sovjetsku/rusku svemirsku letelicu Sojuz, obeležavajući više od 60 godina operativne istorije originalnog dizajna rakete Sergeja Koroljova.

SM-65 Atlas, prvi američki ICBM, prvi put lansiran 1957

SAD su pokrenule istraživanje ICBM-a 1946. godine sa projektom RTV-A-2 Hiroc. Ovo je bio napor u tri faze, a razvoj ICBM-a nije počeo do treće faze. Međutim, finansiranje je prekinuto nakon samo tri delimično uspešna lansiranja 1948. dizajna druge faze, koji je korišćen za testiranje varijacija na V-2 dizajnu. Sa ogromnom nadmoći u vazduhu i interkontinentalnim bombarderima, novoformirane američke vazduhoplovne snage nisu ozbiljno shvatile problem razvoja ICBM. Stvari su se promenile 1953. sovjetskim testiranjem njihovog prvog termonuklearnog oružja, ali tek 1954. je to promenjeno sa programom rakete Atlas, kada je dat najviši nacionalni prioritet. Atlas A je prvi put poleteo 11. juna 1957; let je trajao samo oko 24 sekunde pre nego što je raketa eksplodirala. Prvi uspešan let Atlas projektila do punog dometa dogodio se 28. novembra 1958. [6] Prva naoružana verzija Atlasa je Atlas D, proglašena je operativnom januara 1959. u Vandenbergu, iako još nije letela. Prvi probni let obavljen je 9. jula 1959, [7] [8] a raketa je primljena u upotrebu 1. septembra iste godine. Titan I A3 je bila još jedna američka višestepena ICBM, sa uspešnim lansiranjem 5. februara. Za razliku od Atlasa, Titan I je bio dvostepena raketa, a ne trostruka. Titan je bio veći, ali lakši od Atlasa, i zbog poboljšanja tehnologije motora i sistema navođenja Titan I je pretekao raketu Atlas. [9]

R-7 i Atlas su zahtevali veliko lansirno postrojenje, što ih je činilo ranjivim na napade i nisu mogli da se drže u stanju pripravnosti. Stope kvarova su bile veoma visoke tokom prvih godina ICBM tehnologije. Programi letova u svemir (Vostok, Merkur, Voskhod, Blizanci, itd.) poslužili su kao veoma vidljivo sredstvo za demonstriranje sile i direktno su povezani sa interesima nacionalne odbrane tih zemalja. SAD su bile dosta iza Sovjeta u svemirskoj trci i tako je američki predsednik Džon F. Kenedi povećao ulog sa programom Apolo, koji je koristio tehnologiju raketa Saturn koju je finansirao predsednik Dvajt D. Ajzenhauer.

Grafikon lansiranja ICBM Atlas i Titan iz 1965. godine, pokazuje kumulativno po mesecima sa naglašenim neuspesima (obeleženo ružičastom bojom), koji pokazuje kako je upotreba ICBM u projektima Merkur i Blizanci (plava) služila kao vidljiva demonstracija pouzdanosti u vreme kada je stopa neuspeha bila značajna.

Ove rane ICBM rakete takođe su činile osnovu mnogih svemirskih sistema za lansiranje. Primeri uključuju R-7, Atlas, Redstone, Titan i Proton, koji je izveden iz ranijih ICBM, ali nikada nije raspoređen kao ICBM. Administracija Ajzenhauera je podržala razvoj raketa na čvrsto gorivo kao što su LGM-30 Minuteman, Polaris i Skibolt. Moderne ICBM imaju tendenciju da budu manje od svojih predaka, zbog povećane preciznosti i manjih i lakših bojevih glava, i koriste čvrsta goriva, što ih čini manje korisnim kao orbitalne lansirne rakete.

Zapadno gledište o postavljanju ovih sistema bilo je vođeno strateškom teorijom međusobnog osiguranog uništenja. Tokom 1950-ih i 1960-ih, počeo je razvoj sistema protiv balističkih raketa i od strane Amerikanaca i Sovjeta. Takvi sistemi su bili ograničeni Ugovorom o antibalističkim raketama iz 1972. godine. Prvi uspešan ABM test izveli su Sovjeti 1961. godine, koji su kasnije primenili na potpuno operativni sistem za odbranu Moskve 1970-ih.

Sporazum o SALT-u iz 1972. zamrznuo je broj ICBM lansera i Amerikanaca i Sovjeta na postojećim nivoima i dozvolio nove SLBM lansere zasnovane na podmornicama samo ako se demontira jednak broj ICBM lansera sa kopna. Naknadni razgovori, nazvani SALT II, održani su od 1972. do 1979. i zapravo su smanjili broj nuklearnih bojevih glava koje su držale SAD i Sovjeti. SALT II nikada nije ratifikovao američki Senat, ali su njegove uslove poštovale obe strane sve do 1986. godine, kada se Reganovaadministracija "povukla" pošto je optužila Sovjete za kršenje sporazuma.

Osamdesetih godina prošlog veka, predsednik Ronald Regan je pokrenuo program Strateška odbrambena inicijativa, kao i programe Međunarodne Kosmičke Stanice (MKS) i raketu ICBM Midgetman.

Kina je razvila minimalno nuklearno sredstvo odvraćanja ulaskom u sopstveni hladni rat nakon ideološkog razlaza sa Sovjetskim Savezom početkom 1960-ih. Nakon prvog testiranja domaćeg nuklearnog oružja 1964. godine, nastavili su sa razvojem različitih bojevih glava i projektila. Počevši od ranih 1970-ih, DF-5 ICBM na tečno gorivo je razvijen i korišćen kao raketa za lansiranje satelita 1975. DF-5, sa dometom od 10.000 do 12.000 km (6.200 do 7.500 milja) — dovoljno dugo da pogodi Zapadne Sjedinjene Američke Države i Sovjetski Savez. Raspoređeni su u silos, sa prvim parom u upotrebi od 1981. i verovatno dvadeset projektila u službi do kasnih 1990-ih. [10] Kina je takođe rasporedila balističku raketu srednjeg dometa JL-1 sa dosegom od 1.700 kilometara (1.100 milja) na krajnje neuspešnoj podmornici tipa 92. [11]

U želji da osiguraju oružje "drugog udara", u slučaju da u prvom nuklearnom napadu budu uništeni silosi s raketama na kopnu, SSSR i SAD razvile su podmornice koje su bile sposobne nositi ICBM-ove. Podmornice su mogle skrivene pričekati kraj prvog napada i onda lansirati svoje projektile na neprijateljske gradove. Primer su sovjetska klasa Typhoon s 20 projektila R-39 i američka Ohio s 24 projektila Trident II.

Posle hladnog rata

Istorija raspoređivanja ICBM na kopnu, 1959–2014

Godine 1991. Sjedinjene Države i Sovjetski Savez dogovorili su se u sporazumu START I da smanje svoje raspoređene ICBM rakete i pripisane bojeve glave.

Od 2016. godine, svih pet zemalja sa stalnim mestom u Savetu bezbednosti Ujedinjenih nacija imaju operativne sisteme balističkih raketa dugog dometa; Rusija, Sjedinjene Države i Kina takođe imaju ICBM na kopnu (američke rakete su bazirane na silosima, dok Kina i Rusija imaju i silos i drumsko-mobilne rakete (DF-31, RT-2PM2 Topol-M rakete).

Veruje se da je Izrael rasporedio drumski mobilni nuklearni ICBM, Jericho III, koji je ušao u službu 2008. godine; nadograđena verzija je u razvoju. [12] [13]

Indija je 19. aprila 2012. uspešno ispalila Agni 5, sa dometom od više od 5.000 km (3.100 milja), tako da je i ona ušla u klub ICBM. [14] Strani istraživači nagađaju da je stvarni domet projektila do 8.000 km (5.000 milja) pri čemu je Indija umanjila svoje sposobnosti da ne bi izazvala zabrinutost drugim zemljama. [15]

Do 2012. godine neke obaveštajne agencije su spekulisale da Severna Koreja razvija ICBM. [16] Severna Koreja je uspešno postavila satelit u svemir 12. decembra 2012. pomoću rakete Unha-3 visoke 32 metra (105 stopa). Sjedinjene Države su tvrdile da je lansiranje u stvari bio način da se testira ICBM. [17] Početkom jula 2017. Severna Koreja je po prvi put tvrdila da je uspešno testirala ICBM sposobnu da nosi veliku termonuklearnu bojevu glavu.

U julu 2014, Kina je najavila razvoj svoje najnovije generacije ICBM, Dongfeng-41 ( DF-41 ), koja ima domet od 12.000 kilometara (7.500 milja), sposobna da stigne do Sjedinjenih Država, i za koju analitičari veruju da je sposobna opremljenosti MIRV tehnologijom. [18]

Većina zemalja u ranim fazama razvoja ICBM koristila je tečna goriva, sa poznatim izuzecima indijskog Agni-V, planiranog, ali otkazanog [19] južnoafričkog RSA-4 ICBM, i sada u upotrebi izraelskog Jericho III. [20]

RS-28 Sarmat [21] (ruski: RS-28 Sarmat; naziv NATO-a : SATAN 2), je ruska super-teška termonuklearno naoružana interkontinentalna balistička raketa opremljena tečnim gorivom u razvoju od strane biroa (Makeiev Rocket Design). Biro [21] je 2009. godine, [22] nameravao da zameni prethodnu raketu R-36. Njegova velika nosivost bi omogućila do 10 teških bojevih glava ili 15 lakših ili do 24 hipersoničnih Iu-74, [23] ili kombinaciju bojevih glava i ogromne količine protivmera dizajniranih da porazi protivraketne PVO sisteme; [24] [25] to je objavila ruska vojska kao odgovor na američki brzi globalni udar. [26]

ICBM-ovi i danas, posle kraja Hladnog rata, imaju važnu ulogu u demonstraciji moći te se oni redovno unapređuju radi izbegavanja sve naprednijih PVO sistema.

Faze leta

Kod većine ICBM-ova let se odvija na sličan način: [27] [28]

  • uzletanje - traje od 3 do 5 minuta (kraće za projektile na čvrsto gorivo, duže za one na tečno gorivo); u zavisnosti od odabrane putanje, tipična brzina sagorevanja je 4 km/s (2,5 mi/s), do 7,8 km/s (4,8 mi/s); visina na kraju ove faze je tipično 150 do 400 km (93 do 249 milja).
  • faza srednjeg kursa: približno traje 25 minuta – suborbitalni let u svemir sa putanjom koja je deo elipse sa vertikalnom velikom osom; apogej (na pola puta kroz fazu srednjeg kursa) je na nadmorskoj visini od približno 1200 km (750 milja); velika poluosa je između 3.186 i 6.372 km (1.980 i 3.959 milja); projekcija putanje leta na Zemljinu površinu je bliska velikom krugu, malo pomerenom zbog rotacije zemlje tokom leta; projektil može osloboditi nekoliko nezavisnih bojevih glava, kao što su baloni obloženi metalnim premazom, kao i mamci za bojeve glave radi ometanja protivničke PVO.
  • obrušavanje - zadnja faza leta to jest faza ponovnog ulaska u atmosferu (na visini od 100 km, 62 milje): ta zadnja faza leta traje oko 2 minuta – udar je brzinom do 7 km/s (4,3 mi/s) (za rane ICBM manje od 1 km/s (0,62 mi/s)); gde se bojeva glava obrušava na svoju metu, pritom bojeva glava može manevrisati radi izbegavanja i zbunjivanja PVO odbrane.

ICBM obično koriste putanju koja optimizuje domet za datu količinu korisnog tereta (minimalna putanja energije); alternativa je depresivna putanja, koja omogućava manju nosivost, kraće vreme leta i ima mnogo niži apogej. [29]

Moderni ICBM-ovi

Šematski prikaz nuklearnog raketnog sistema Trident II D5 lansiranog sa podmornice , sposobnog da nosi više nuklearnih bojevih glava do 8.000 km (5.000 milja)

Savremeni ICBM obično nose više nezavisnih bojevih glava (MIRV), od kojih svaka nosi zasebnu nuklearnu bojevu glavu, omogućavajući jednoj raketi da pogodi više ciljeva. MIRV je bio rezultat brzog smanjenja veličine i težine modernih bojevih glava i Ugovora o ograničenju strateškog naoružanja (SALT I i SALT II), koji su nametnuli ograničenja na broj lansirnih vozila. Takođe se pokazalo kao "lak odgovor" na predloženo raspoređivanje sistema antibalističkih raketa (ABM), tako da je daleko jeftinije dodati više bojevih glava postojećem raketnom sistemu nego izgraditi ABM sistem sposoban da obori dodatne bojeve glave; stoga je većina predloga ABM sistema ocenjena kao nepraktična. Prvi operativni sistemi ABM raspoređeni su u Sjedinjenim Državama tokom 1970-ih. Safeguard ABM postrojenje, locirano je u Severnoj Dakoti, bilo je operativno od 1975. do 1976. Sovjeti su rasporedili svoj ABM-1 Galoš sistem oko Moskve 1970-ih, koji je i dalje u upotrebi. Izrael je 1998. godine rasporedio nacionalni ABM sistem zasnovan na raketi 'Arrow', [30] ali je ta raketa prevashodno dizajnirana za presretanje balističkih raketa manjeg dometa, a ne ICBM. Sa sedištem na Aljasci Nacionalni protivraketni odbrambeni sistem Sjedinjenih Država dostigao je početnu operativnu sposobnost tek 2004. [31]

ICBM se mogu rasporediti iz transportnih lansera za podizanje (TEL), kao što je ruski RT-2PM2 Topol-M

ICBM se mogu postaviti na više različitih platformi i to:

  • u raketnim silosima, koji nude određenu vrstu zaštitu od vojnog napada (uključujući, kako se nadaju dizajneri ovog oružja, određenu zaštitu od prvog nuklearnog udara);
  • na podmornicama: tada su balističke rakete ICBM-ovi poznati kao SLBM (submarine launched ballistic missiles). Većina ili svi SLBM-ovi imaju veliki domet i nosivost kao kopneni ICBM-ovi, (za razliku od IRBM-a).
  • na teškim kamionima: ovo se odnosi na jednu verziju Topola koja može biti raspoređen iz samohodnog mobilnog lansera, sposobnog da se kreće kroz teren bez puta, i da lansira projektil sa bilo koje tačke na svojoj ruti. Prednost pokretnih rampi je njihovo teže uništavanje.
  • mobilni lanseri na železničkim prugama: primer za to je ICBM RT-23 Molodets.
Koncept SS-24 postavljenog na železnici

Poslednje tri vrste su mobilne i stoga ih je teško pronaći. Tokom skladištenja, jedna od najvažnijih karakteristika rakete je njena upotrebljivost. Jedna od ključnih karakteristika prve kompjuterski kontrolisane ICBM, rakete Minuteman, bila je da je mogla brzo i lako da koristi svoj računar za testiranje.

Nakon lansiranja, pojačivač (buster) gura raketu da što više i dalje uzleti i onda biva odbačen i pada. Većina modernih pojačivača (bustera) su raketni motori na čvrsto gorivo, koji se mogu lako skladištiti tokom dužeg vremenskog perioda. Ranije rakete su koristile raketne motore na tečno gorivo. Mnoge ICBM-ove sa tečnim gorivom nisu mogli da ih drže sa gorivom sve vreme, jer je kriogeno gorivo na tečni kiseonik proključavalo i prouzrokovalo stvaranje leda, pa je stoga gorivo sipano pre lansiranja rakete. Ovaj postupak je bio izvor značajnih operativnih kašnjenja i mogle bi rakete da budu uništene od neprijatelja pre nego što budu upotrebljene. Da bi rešili ovaj problem, Ujedinjeno Kraljevstvo je izmislilo raketni silos koji je štitio raketu od prvog udara takođe je sakrivao operacije za punjenje gorivom pod zemljom.

Kada pojačivač (buster) otpadne, preostali deo rakete oslobađa nekoliko bojevih glava, od kojih svaka nastavlja svojom sopstvenom balističkom putanjom bez pogona, slično artiljerijskoj granati ili topovskom đuletu. Bojeva glava je konusnog oblika i spremna je za ponovni ulazak u atmosferu i teško je otkriti u ovoj fazi leta jer nema izduvnih gasova rakete ili drugih emisija koje bi na radarima označile njen položaj onima koji se brane. Velike brzine bojevih glava otežavaju njihovo presretanje, pogađajući mete hiljadama kilometara udaljene od mesta lansiranja (i zbog mogućih lokacija podmornica: bilo gde u svetu) i stižu na cilj u roku od približno 30 minuta.

ICBM-ovi rakete takođe oslobađaju aluminizovane balone, elektronske proizvode za stvaranje buke i druge ometače koji imaju za cilj da zbune radare i druge uređaje za presretanje.

Kako nuklearna bojeva glava ponovo ulazi u Zemljinu atmosferu, njena velika brzina izaziva kompresiju vazduha, što dovodi do dramatičnog porasta temperature bojeve glave koja bi je uništila, da nije na neki način zaštićena. Kao rezultat toga, komponente bojeve glave su sadržane u aluminijumskoj podstrukturi u obliku saća, obložene toplotnim štitom od kompozitnog materijala i od pirolitičkog ugljenika i epoksidne smole. Bojeve glave su takođe često očvršćene radijacijom (da bi se zaštitile od nuklearnog naoružanja ABM-a ili obližnje detonacije prijateljskih ili neprijateljskih bojevih glava), jedan od materijala otporan na neutrone razvijen za ovu svrhu u Ujedinjenom Kraljevstvu je trodimenzionalni kvarc fenol.

Verovatna kružna greška je ključna, jer prepolovljenje kružne greške smanjuju potrebnu energiju bojeve glave za faktor četiri. Tačnost je ograničena preciznošću navigacionog sistema i dostupnim geodetskim informacijama.

Smatra se da strateški raketni sistemi koriste prilagođena integrisana kola dizajnirana za izračunavanje navigacionih diferencijalnih jednačina hiljada do miliona FLOPS-a kako bi se smanjile navigacione greške uzrokovane samo proračunom. Ova kola su obično mreža binarnih adicionih kola koja neprekidno preračunavaju poziciju projektila. Ulazi u navigaciono kolo se podešavaju od strane računara opšte namene prema rasporedu navigacionih ulaza koji se učitava u projektil pre lansiranja.

Jedno posebno oružje koje je razvio Sovjetski Savez – sistem za frakciono orbitalno bombardovanje – imalo je delimičnu orbitalnu putanju, i za razliku od većine ICBM-ova, njegov cilj se nije mogao zaključati iz orbitalne putanje leta. Povučen je u skladu sa sporazumima o kontroli naoružanja, koji se odnose na maksimalan domet ICBM-a i zabranjuju orbitalno ili frakciono-orbitalno oružje. Međutim, prema izveštajima, Rusija radi na novoj ICBM raketi Sarmat koja koristi koncepte frakcionog orbitalnog bombardovanja kako bi koristila južnopolarni pristup umesto da leti iznad severnih polarnih regiona. Korišćenjem tog pristupa, izbegavaju se američke baterije protivraketne odbrane postavljene u Kaliforniji i na Aljasci.

Moderni ICBM-ovi nose uglavnom više bojevih glava (MIRV) što omogućuje jednom projektilu da pogodi više meta. Potpuno novi razvoj ICBM tehnologije su ICBM-ovi koji mogu da nose hipersonične rakete kao što je RS-28 Sarmat. MIRV se pojavio kao odgovor na razvoj antibalističkih projektila.

Mala poređenja ICBM-ova

Američka raketa Peacekeeper lansirana iz silosa
Testiranje rakete Peacekeeper-a za ponovni ulazak u atmosferu i pogoci na cilju na atolu Kvajalein. Svih osam je ispaljeno samo iz jedne rakete. Svaka od njih predstavlja potencijalnu eksplozivnu snagu od oko 300 kilotona TNT-a, oko devetnaest puta veću od detonacije atomske bombe u Hirošimi.
Indijska ICBM Agni-V lansirana sa ostrva Abdul Kalam
  Oprativne rakete
  U razvoju
  Povučene ili otkazane
Tip Minimalni domet (km) Maksimalni domet (km) Država
LGM-30 Minuteman III 10,000 USA
RS-28 Sarmat 18,000 Rusija
RT-2UTTH "Topol M" (SS-27) 11,000 Rusija
RS-24 "Yars" (SS-29) 11,000 Rusija
RS-26 Rubezh 6,000 12,600 Rusija
UR-100N 10,000 SSSR/Rusija
R-36 (SS-18) 10,200 16,000 SSSR/Rusija
DF-4 5,500 7,000 Kina
DF-31 7,200 11,200 Kina
DF-5 12,000 15,000 Kina
DF-41 12,000 15,000 Kina
Hwasong-14 6,700 10,000 Severna Koreja
Hwasong-15 13,000 Severna Koreja
Hwasong-16 13,000 Severna Koreja
Agni-V 5,000 8,000 Indija
Ground Based Strategic Deterrent USA
Agni-VI 11,000 12,000 Indija
Surya 12,000 16,000 Indija
LGM-30F Minuteman II 11,265 USA
LGM-30A/B Minuteman I 10,186 USA
LGM-118 Peacekeeper 14,000 USA
Titan II (SM-68B, LGM-25C) 16,000 USA
Titan I (SM-68, HGM-25A) 11,300 USA
SM-65 Atlas (SM-65, CGM-16) 10,138 USA
MGM-134 Midgetman 11,000 USA
RTV-A-2 Hiroc 2,400 8,000 USA
RT-2 10,186 SSSR
RT-23 Molodets 11,000 SSSR/Rusija
RT-21 Temp 2S 10,500 SSSR
R-9 Desna 16,000 SSSR
R-16 13,000 SSSR
R-26 12,000 SSSR
MR-UR-100 Sotka 1,000 10,320 SSSR/Rusija
UR-100 10,600 SSSR
UR-200 12,000 SSSR
RT-20P 11,000 SSSR
R-7 Semyorka 8,000 8,800 SSSR
Hwasong-13 1,500 12,000 SSSR

Rusija, Sjedinjene Države, Kina, Severna Koreja i Indija su jedine zemlje za koje se trenutno zna da poseduju kopnene ICBM; Izrael je takođe testirao ICBM, ali nije otvoren po pitanju stvarnog raspoređivanja. [32] [33]

Probno lansiranje ICBM Minuteman III iz vazduhoplovne baze Vandenberg, Sjedinjene Države

Sjedinjene Države trenutno koriste 405 ICBM u tri baze USAF-a. [34] Jedini model koji je korišćen je LGM-30G Minuteman-III. Sve prethodne rakete USAF Minuteman II su uništene u skladu sa sporazumom START II, a njihovi silosi za lansiranje su zapečaćeni ili prodati javnosti. Moćne rakete Peacekeeper su povučene iz upotrebe 2005. [35]

Sovjetski R-36M (SS-18 Satan), najveća ICBM raketa u istoriji, sa težinom bacanja tereta od 8.800 kg

Ruske strateške raketne snage imaju 286 ICBM koje mogu da isporuče 958 nuklearnih bojevih glava: 46 silosnih raketa R-36M2 (SS-18), 30 UR-100N (SS-19) baziranih u silosu, 36 mobilnih RT-2PM „Topol“ (SS-25), 60 silosnih RT-2UTTH "Topol M" (SS-27), 18 mobilnih RT-2UTTH "Topol M" (SS-27), 84 pokretnih RS-24 "Jars" (SS-29), i 12 silosa RS-24 "Jars" (SS-29). [36]

Kina je razvila nekoliko ICBM dugog dometa, poput DF-31. Dongfeng 5 ili DF-5 je trostepena ICBM na tečno gorivo i ima procenjeni domet od 13.000 kilometara. DF-5 je imala svoj prvi let 1971. godine i bila je u operativnoj službi 10 godina. Jedna od mana rakete je bila da joj je trebalo između 30 i 60 minuta da se napuni. Dong Feng 31 (aka CSS-10) je trostepena interkontinentalna balistička raketa srednjeg dometa na čvrsto gorivo i kopnena je varijanta JL-2 koji se lansira sa podmornice .

DF-41 ili CSS-Ks-10 može da nosi do 10 nuklearnih bojevih glava, koje su MIRV i imaju domet od približno 12.000–14.000 km (7.500–8.700 milja). [37] [38] [39] [40] DF-41 je raspoređen u predgrađu u Sinđijangu, Ćingaju, Gansuu i Unutrašnjoj Mongoliji. Misteriozni podzemni sistemi nosača ICBM podzemne železnice naziva se „Projekat podzemnog Velikog zida“. [41]

Veruje se da je Izrael rasporedio drumsku mobilnu nuklearnu ICBM, Jericho III, koja je ušla u upotrebu 2008. Moguće je da projektil bude opremljen sa jednom nuklearnom bojevom glavom od 750 kg (1.650 lb) ili do tri MIRV bojeve glave. Veruje se da je zasnovana na svemirskom lansirnom vozilu Šavit i procenjuje se da ima domet od 4.800 do 11.500 km (3.000 do 7.100 milja). [12] U novembru 2011. Izrael je testirao ICBM za koji se veruje da je nadograđena verzija Jericho III. [13]

Agni-V tokom svog prvog probnog leta

Indija ima seriju balističkih projektila pod nazivom Agni. Indija je 19. aprila 2012. uspešno ispalila svoj prvi Agni-V, trostepenu raketu na čvrsto gorivo, sa dometom sa više od 7.500 km (4.700 milja).

Raketa je probno ispaljena po drugi put 15. septembra 2013. [14] Indija je 31. januara 2015. izvela treći uspešan probni let Agni-V iz postrojenja na ostrvu Abdul Kalam. U testu je korišćena verzija projektila postavljena preko kamiona Tata. [42]

ICBM-ovi koji se lansiraju sa podmornica

  Oprativne rakete
  U razvoju
  Povučene ili otkazane
Tip Minimalni domet (km) Maksimalni domet (km) Država
UGM-133 Trident II (D5) 12,000 USA

India|Ujedinjeno Kraljevstvo

RSM-54 R-29RMU "Sineva" 11,500 Rusija
RSM-54 R-29RMU2 "Layner" 8,300 12,000 Rusija
RSM-56 R-30 "Bulava" 8,000 9,300 Rusija
M51 8,000 10,000 Francuska
JL-2 7,400 8,000 Kina
JL-3 10,000 12,000 Kina
K-5 5,000 Indija
K-6 6,000 8,000 India|Indija
M45[43] 6,000 Francuska
UGM-96 Trident I (C-4) 12,000 USA
RSM-40[44] R-29 "Vysota" 7,700 SSSR/Rusija
RSM-50[44] R-29R "Vysota" 6,500 SSSR/Rusija
RSM-52[44] R-39 "Rif" 8,300 SSSR/Rusija
RSM-54 R-29RM "Shtil" 8,300 SSSR/Rusija

Protivraketna odbrana

Antibalistička raketa je raketa koja može da se suprotstavi nadolazećoj nuklearnoj ili nenuklearnoj ICBM. ICBM-ovi mogu biti presretnuti u tri regiona njihove putanje: faza uzletanja, faza srednjeg kursa ili završna faza. Sjedinjene Države, Rusija, Indija, Francuska, Izrael i Kina [45] su sada razvile sisteme protiv balističkih raketa, od kojih su ruski sistem protiv balističkih raketa A-135 ili najnoviji A-235, američki kopneni sistem odbrane i indijski 'Prithvi Defense Vehicle Mark-II' su jedini sistemi koji imaju sposobnost da presretnu i obaraju ICBM sa nuklearnim, hemijskim, biološkim ili konvencionalnim bojevim glavama.

Povezano

Vidi još

Reference

  1. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  2. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  3. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  4. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  5. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  6. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  7. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  8. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  9. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  10. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  11. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  12. ↑ 12,0 12,1 Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  13. ↑ 13,0 13,1 Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  14. ↑ 14,0 14,1 Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  15. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  16. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  17. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  18. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  19. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  20. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  21. ↑ 21,0 21,1 Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  22. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  23. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  24. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  25. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  26. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  27. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  28. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  29. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  30. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  31. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  32. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  33. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  34. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  35. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  36. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  37. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  38. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  39. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  40. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  41. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  42. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  43. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  44. ↑ 44,0 44,1 44,2 Korabli VMF SSSR, Vol. 1, Part 1, Yu. Apalkov, Sankt Peterburg, 2003, ISBN 5-8172-0069-4Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted
  45. ↑ Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted

Додатна литература

Spoljašnje veze

  • (jezik: Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted)Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted Estimated Strategic Nuclear Weapons Inventories (septembar 2004)
  • (jezik: Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted)Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted Intercontinental Ballistic and Cruise Missiles na stranicama FAS-a (Federation of American Scientists)
  • (jezik: Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted)Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted "A Tale of Two Airplanes", Ltc. Kingdon R. Hawes
  • (jezik: Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted)Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted

Lua error: Cannot create process: proc_open(/dev/null): failed to open stream: Operation not permitted

Preuzeto iz „https://vojnaenciklopedija.com//index.php?title=Interkontinentalna_balistička_raketa&oldid=49884”